Wat is darmflora (microbioom)?
Op social media hoor je vaak over de term darmflora, maar wetenschappelijk onderzoek naar dit onderwerp staat nog in de kinderschoenen. Wat weten onderzoekers nu écht over deze complexe wereld van bacteriën? In dit eerste deel kijken we naar het ontstaan van darmbacteriën — de basis van ons microbioom. Lees mee in ons avontuur om dit fascinerende onderwerp te ontdekken.
Wat verstaan we onder darmflora?
De darmflora — ofwel het microbioom — omvat alle micro-organismen die in het maag-darmstelsel leven. Ons spijsverteringskanaal behoort tot de meest dichtbevolkte gebieden met bacteriën in het menselijk lichaam. We hebben het hier niet over honderden, maar over miljarden bacteriën die allemaal hun eigen functie hebben.
Deze bacteriën spelen een rol in onder andere je stoelgang, je immuunsysteem en de energiehuishouding van het lichaam. Ze zijn dus onmisbaar voor een goede gezondheid.
Wat zijn (facultatieve) anaerobe bacteriën?
Bij het ontstaan van de darmflora hoor je vaak de term anaerobe bacteriën. Dat zijn bacteriën die leven zonder zuurstof, zoals Bifidobacterium. Daarnaast bestaan er facultatief anaerobe bacteriën — deze kunnen zowel mét als zonder zuurstof overleven. Dit type bacterie vestigt zich gemakkelijk in het maag-darmstelsel, vooral vanaf de geboorte.
Aeroob versus anaeroob
Het verschil is eenvoudig: anaeroob betekent “zonder zuurstof”, en aeroob betekent “met zuurstof”. Anaerobe bacteriën groeien langzamer dan aerobe varianten, en komen vaak in complexe combinaties voor. Daarom is het onderzoek naar deze bacteriën lastig.
Since many anaerobes grow more slowly than the facultative or aerobic bacteria, and particularly since clinical specimens yielding anaerobic bacteria commonly contain several organisms and often very complex mixtures of aerobic and anaerobic bacteria, considerable time may elapse before the laboratory is able to provide a final report.
Deze bacteriën worden soms gelinkt aan ziekten, maar dat betekent niet dat ze schadelijk zijn. De juiste balans tussen verschillende bacteriestammen is juist essentieel voor onze gezondheid. Antibioticagebruik kan die balans tijdelijk verstoren.
Hoe ontstaat het microbioom?
Er wordt wel eens gedacht dat bacteriën al in de baarmoeder aanwezig zijn, maar dat is nog niet overtuigend bewezen. Wat wél duidelijk is: zodra een baby wordt geboren, begint het maag-darmstelsel zich te vullen met bacteriën. In het begin maakt een baby weinig maagzuur aan, waardoor bacteriën zich makkelijk kunnen vestigen.
Belangrijke bacteriestammen bij baby’s zijn onder andere Bifidobacterium, Bacteroides, Clostridia en Parabacteroides. Baby’s die via een keizersnede worden geboren, hebben tijdelijk een andere verhouding van bacteriën dan baby’s die op natuurlijke wijze worden geboren. Na ongeveer 24 weken verdwijnt dat verschil. Rond de leeftijd van drie jaar lijkt het microbioom van een kind sterk op dat van een volwassene, afhankelijk van voeding en leefstijl.
De beschermende stoffen van de moeder helpen in deze periode om een gezonde balans te ontwikkelen. Zo vormt zich een immuunsysteem dat steeds sterker wordt naarmate de bacteriestammen stabieler worden.
Waarom is het microbioom zo belangrijk?
Onderzoekers vermoeden dat veranderingen in het microbioom invloed kunnen hebben op verschillende aandoeningen, waaronder obesitas. Sommige studies suggereren dat een verstoorde darmflora kan bijdragen aan gewichtstoename, maar er is nog geen direct bewijs dat het microbioom de oorzaak is.
De wetenschap staat dus nog aan het begin. Wat vaststaat: het microbioom is een boeiend en complex onderwerp waar de komende jaren veel nieuw inzicht uit zal komen.
Onze diëtist helpt je verder
Wil jij samen met onze diëtist werken aan een gezonde darmflora?
Ontdek hoe onze diëtist in Apeldoorn jou kan helpen bij een betere spijsvertering en darmgezondheid.
Bronnen
- Darmgezondheid.nl – Artikel “Darmgezondheid” (geraadpleegd 4-2-2020)
- Mills, S., Stanton, C., Lane, J.A., Smith, G.J. & Ross, P. (2019). Precision Nutrition and the Microbiome, Part I: Current State of the Science. Nutrients.
- Medischcentrumhuisartsen.be – “Anaerobe bacteriën” (geraadpleegd 4-2-2020)
- Leong, K.S.W., Derraik, J.G.B., Hofman, P.L. & Cutfield, W.S. (2017). Antibiotics, gut microbiome and obesity. Clinical Endocrinology, 88:185–200.
